Indien het verschuldigde port niet tevoren door de afzender was betaald werd het betreffende poststuk bij de geadresseerde met briefport belast (Postwet van 12 april 1850, in voege 1 september 1850). Na de invoering van het gebruik van postzegels op 1 januari 1852 kon het voorkomen dat een afzender te weinig port had geplakt. Dan moest de geadresseerde het restant voldoen. In de eerste jaren gebeurde dat zonder boete.
5 cent emissie 1852 op een brief van Zwolle via postkantoor Steenwijk (datumstempel op de achterzijde) naar Giethoorn, 15 februari 1856. Mogelijk dacht de afzender dat Giethoorn onder kantoor Zwolle viel en dus binnen het ressort van Zwolle slechts 5 cent verschuldigd was. Maar Giethoorn viel onder postkantoor Steenwijk. Voor de berekening van het port werd gerekend met de afstand tussen de twee postkantoren, in dit geval Zwolle en Steenwijk. Dat was meer dan 30 km. Tarief 1-9-1855 tot 31-12-1870, 0 - 15 wigtjes, boven 30 km: 10 cent. Naheffing van port: 5 cent. Aangeduid met inkt "Ontoereikend" en "5".
5 cent emissie 1852 (plaat IV positie 20) op een brief van Gramsbergen (naamstempel op achterzijde) via postkantoor Zwolle, waar de postzegel werd gestempeld met franco-halfrond ZWOLLE, naar Deventer, 22 februari 1861. De geadresseerde was daar reeds vertrokken, dus werd de brief doorgezonden naar Amsterdam. De afstand naar Deventer was meer dan 30 km. Tarief 1-9-1855 tot 31-12-1870, 0 - 15 wigtjes, boven 30 km: 10 cent. Naheffing van port: 5 cent. Aangeduid met inkt "Ontoereikend" en "5".
De eerste postzegels waren uitgegeven in waarden van vijf cent of een veelvoud daarvan. In 1869 werden drukwerkzegels uitgegeven in lagere waarden. Daardoor zou het voor kunnen komen dat een brief met minder dan vijf cent was gefrankeerd. Zulke brieven werden dan volgens de Postwet van 22 juli 1870, artikel 6 belast met het porto van een ongefrankeerde brief onder aftrek van de waarde van de gebezigde frankeerzegels, af te ronden met volle vijf cent.
Op 1 januari 1871 werd het afstandstarief door een uniform tarief vervangen, waarbij het binnenlandse briefport uitsluitend van het gewicht van het poststuk afhing. Voor niet of onvoldoende gefrankeerde brieven moest de geadresseerde dan 5 cent extra betalen, het verhoogde port.
Laatst bijgewerkt op
15.09.2023 10:22
uur.
Copyright © 2019 -
G.L. van Welie FRPSL
Secretaris van de Nederlandse Academie voor Filatelie
Representative of the Royal Philatelic Society London for the Netherlands
Niets uit deze website mag worden gekopieerd, verspreid en/of gepubliceerd zonder schriftelijke toestemming van de auteur.
Heeft u aanvullingen of opmerkingen?